Veel positieve reacties gehad op het uitgebreide interview dat zaterdag 24 februari in de Volkskrant stond. Dank daarvoor. Blij met bijvoorbeeld deze tweet van collega Bram Hahn van Elsevier:

En ook met deze van energiespecialist Remco de Boer:

Daarnaast uiteraard ook de te verwachten negatieve reacties. In Nederland is de blog van Bart Verheggen er altijd als de kippen bij om erop te wijzen dat mijn werk niet zou deugen. Dat gaat nog net niet met schelden gepaard maar wel met veel insinuerende opmerkingen. Ik doe volgens hen aan cherry picking, ik zou een “afwijzende houding” hebben ten aanzien van de klimaatwetenschap (een typering die het PBL onlangs ook gebruikte op twitter), ik zou misvattingen verspreiden etc. Daags na het interview publiceerde Bart Verheggen op zijn blog dan ook een kritische reactie:

Anderen verwijzen dan weer gretig naar zo’n reactie of doen er nog een schepje bovenop. De echokamer van de social media in actie (dit gebeurt uiteraard ook aan de sceptische zijde van het spectrum):

Bart Verheggen en ik hebben samengewerkt in het van overheidswege gefinancierde Climate Dialogue project. Dat ging vaak moeizaam omdat we bij de meeste controversiële onderwerpen in het klimaatdebat lijnrecht tegenover elkaar staan. Bart Strengers van het PBL moest vaak alle zeilen bijzetten om er een acceptabel compromis uit te slepen. Toch was het een leerzame periode. Je realiseert je hoe moeilijk het is om bij zo’n beladen onderwerp rechtstreeks met elkaar in conclaaf te moeten. De laatste jaren reageren Bart en zijn medebloggers vooral op hun blog op mijn publieke optredens. Soms gebeurt dat zelfs realtime als ik ergens een lezing geef die livestream te volgen is. Dat is soms vervelend maar ook nuttig, je weet dat critici meekijken en dat houdt je scherp.

A Sensitive Matter
Ik heb Bart Verheggen als een oprecht mens leren kennen en ik twijfel niet aan zijn integriteit. Ik vind het daarom betreurenswaardig dat hij zich steeds vaker in denigrerende termen uitlaat over mij en mijn werk. De voornaamste reden hiervoor is het rapport dat ik in 2014 schreef over klimaatgevoeligheid samen met Nic Lewis: A Sensitive Matter. In dit rapport gaan Lewis en ik uitgebreid in op het onderwerp klimaatgevoeligheid en leggen we uit waarom de observationele schattingen voor klimaatgevoeligheid (gebaseerd op waarnemingen uit de periode 1850 tot nu) wat ons betreft op dit moment ‘de beste’ (superior) inschatting geven van de klimaatgevoeligheid van het huidige klimaat. Hieronder volgt een uitgebreid citaat uit ons rapport:

Instrumental estimates are superior

So, to conclude, we think that of the three main approaches (instrumental observation based, palaeoclimate proxy-observation based, and GCM simulation/feedback analysis based) for estimating ECS available today, instrumental estimates – in particular, those based on warming over a substantial period extending to the twenty-first century – are superior by far. These observationally based estimates give the best indication of how our current climate has actually been reacting to the increase in greenhouse gases. Our view as to which form of observational study provides the most reliable method of estimating ECS is strongly supported by what Chapter 12 of AR5 has to say:[1]

Equilibrium climate sensitivity undoubtedly remains a key quantity, useful to relate a change in greenhouse gases or other forcings to a global temperature change. But the above caveats imply that estimates based on past climate states very different from today, estimates based on timescales different than those relevant for climate stabilization (e.g., estimates based on climate response to volcanic eruptions), or based on forcings other than greenhouses gases (e.g., spatially non-uniform land cover changes, volcanic eruptions or solar forcing) may differ from the climate sensitivity measuring the climate feedbacks of the Earth system today, and this measure, in turn, may be slightly different from the sensitivity of the Earth in a much warmer state on timescales of millennia.

Furthermore, we have identified substantial shortcomings, rendering them unreliable, in every single one of the observational estimates for ECS cited in AR5 that are based on warming during the instrumental period other than those included in Table 2, the latter having best estimates in the range 1.6–2°C. Indeed, where a study uses forcing and heat uptake estimates that are consistent with those in AR5, that is almost bound to be the case on conservation of energy grounds.[2]

On our reading of AR5, the IPCC scientists largely agreed with our analysis of the observational evidence about ECS.[3] However, they were stuck with the ECS range corresponding to CMIP5 models and the lines of evidence as to ECS derived from them and the observationally-based estimates that we criticise. In our view, the conflict between ECS estimates based on new studies of observed temperature change over the instrumental period and those based on models was probably the most important factor in the IPCC authors’ decision not to give a best estimate for ECS this time.

The conflict between the best estimate of ECS implied by the latest observational evidence and that based on the CMIP5 models presented the IPCC authors with a dilemma. Large parts of the IPCC reports are built around the model runs, several chapters deal with model performance, and all the projections of future climate change are based on them.

Stating in the SPM that the best observationally-based estimates of climate sensitivity now indicate a value of only 1.5–2°C would in effect constitute an admission that most of the GCMs, at least, substantially overestimate ECS, which would imply that policy makers should not place reliance on model-based projections of our future climate.

So the IPCC authors decided to ‘solve’ this dilemma by reducing the lower bound of ECS to 1.5°C and omitting a best estimate completely. By doing this they went some way to reflect the new, lower estimates that have been published recently in the literature. Now of course the IPCC scientists are quite entitled to reach a different conclusion from us as to whether much weight should be placed on model-based ECS estimates. However they failed to discuss this issue clearly in their report or in the SPM, thereby leaving policymakers in the dark.

The IPCC could have said ‘there are two main methods to estimate ECS and one – based on observations – indicates, using the best quality data and sound methodology, that ECS is most probably 2°C or slightly less. The other – based on models – indicates it is about 3°C or slightly more.’ That would have been a step in the right direction because at least policymakers would have been alerted that model-based estimates are starting to deviate substantially from observational estimates.

In our review comments one of us (Lewis) advised the AR5 authors to show best estimates for both (instrumental and model based) methods separately:

It is very important to keep the range for ECS estimated from observations – particularly instrumental observations, which as well as being more accurate also relate to the current climatic conditions – separate from that derived from AOGCM simulations. AOGCMs may, directly or indirectly, use forcings or other inputs that are not consistent with the best current observational evidence. That is a particular concern in relation to aerosol forcing, and also ocean effective vertical diffusivity, either or both of which may be substantially overestimated in AOGCMs, leading to excessive levels of ECS nevertheless producing realistic simulations of past warming. For instance, the NASA GISS global climate models now assume recent (2010) Total Aerosol forcing of -2.42 W/m² (http://data.giss.nasa.gov/modelforce/RadF.txt), over three times the best purely observational best estimate per AR5 of -0.73 W/m².

Note that this comment was written in November 2012 during the review of the Second Order Draft. Since then other studies (Ring et al. 2012; Lewis 2013; Otto et al. 2013) have been published and it is now possible to give the much better constrained likely range for ECS of 1.25–3.0°C based on (but more conservative than) that derived in Table 2. The IPCC could have additionally given a ‘best observational’ estimate of 1.75°C or (noting higher estimates from other instrumental studies) 2°C. If the IPCC had made that change – which would have been in line with the best quality scientific evidence available – it would have been picked up by all the major news outlets in the world as one of the major, if not the major, outcome of the report. And rightly so.

[1] Section 12.5.3

[2] By comparison with the results of energy budget analyses. The only exception would be if a study produced its own properly constrained inverse estimate of the rather uncertain aerosol forcing, which exceeded the AR5 best estimate thereof. None of the instrumental studies did so.

[3] The AR5 Technical Summary justifies the reduction made in the lower bound of the likely range for ECS as a reflection of the evidence from new studies of observed temperature change, using the extended records in atmosphere and ocean, which suggest a best fit to the observed surface and ocean warming for ECS values in the lower part of the likely range. See discussion on page 28.

Deze analyse staat vier jaar na de publicatie van ons rapport (het hele rapport is ook in het Nederlands beschikbaar via de Groene Rekenkamer) nog altijd als een huis. De kern van het rapport is ook in een peer reviewed journal gepubliceerd door Lewis en Judith Curry. Het Volkskrant-interview beperkt zich inhoudelijk tot deze verhitte kwestie.

Bart Verheggen en zijn medebloggers verwijten ons cherry picking omdat wij dus stellen dat een van drie methodes om klimaatgevoeligheid te schatten ‘superieur’ is, namelijk de observationele schatting. Zij counteren dan dat zij zich baseren op ‘al het beschikbare bewijs’ (de drie verschillende methodes) en dus komen zij tot een bredere range voor klimaatgevoeligheid, waaraan je dan de conclusie kunt verbinden dat je hogere waardes voor klimaatgevoeligheid en dus flinke opwarming in de toekomst niet kunt uitsluiten. Wij stellen dat de observationele schattingen hoge waardes voor klimaatgevoeligheid zeer onaannemelijk maken en dat toekomstige opwarming dus mee zal vallen. Wat wij doen is geen cherry picking maar verschillende bewijslijnen tegen elkaar afwegen, wat bij een assessment ook gebruikelijk is. Ik heb Verheggen wel eens gevraagd om drie studies op dit terrein te noemen die hij wetenschappelijk gezien erg sterk vindt. Hij weigerde en bleef herhalen dat hij zich baseerde op ‘al het bewijs’ dat beschikbaar was.

Wat wij doen heeft ook niks met een ‘afwijzende houding tegenover de klimaatwetenschap’ te maken. We bespreken juist alle relevante literatuur in enig detail, maar leggen uit dat er heel wat studies gepubliceerd zijn met flinke tekortkomingen (zie de sectie ‘poor estimates obscure the issue’ in ons rapport). Verheggen, Strengers en het Planbureau moeten dus ophouden met het gebruik van dit soort denigrerende typeringen. Als er iemand de afgelopen jaren in detail is ingegaan op relevante literatuur die verschenen is, dan is het Lewis wel. Op zowel Climate Audit als de blog van Judith Curry reageerde hij zeer gedetailleerd op dergelijke studies. Zie bijvoorbeeld hier, hier, hier, hier, hier, hier, hier.

Ook in de Climate Dialogue die erover dit onderwerp gehouden is en waar Nic Lewis o.a. aan deelnam bleek duidelijk hoe verschillend de meningen over dit onderwerp zijn. Daar is helemaal niks mis mee zolang je maar goed onderbouwt waarop jouw schatting voor klimaatgevoeligheid gebaseerd is en waarom je bepaalde schattingen betrouwbaarder vindt dan andere. Lewis gaf een beste schatting van 1,6, James Annan van 2,5 en John Fasullo van 3,4.

Discussiëren hierover met Verheggen c.s. op hun blog verloopt moeizaam. Aangezien zowel hij als ik het bloggen gratis en voor niks moeten doen in onze vrije tijd heb ik op een gegeven moment voor gekozen om niet meer te reageren op hun blog zelf. Er gaat teveel negatieve energie in zitten en waarom zou je dat in je vrije tijd doen? De laatste keer dat ik actief was op hun blog was in 2016 op verzoek van oud-researchdirecteur Gerbrand Komen die een gastblog had geschreven over feiten en waarden (zie bv dit commentaar). In een van mijn laatste commentaren schreef ik:

Heren
we blijven in cirkeltjes ronddraaien voor mijn gevoel en komen niet echt verder. De belangrijkste verwijten die jullie mij maken zijn “selectief winkelen” en “pseudo-scepsis”. Op selectief winkelen ben ik reeds ingegaan, ik bestrijd ten zeerste dat ik me daar bij klimaatgevoeligheid schuldig aan maak. Wij noemen ALLE bewijzen van het IPCC, we hebben die figuur van het IPCC zelfs opgenomen in ons rapport en lopen alle verschillende methodes een voor een langs. Dat is simpelweg niet selectief winkelen. Selectief winkelen is zeggen dat klimaatgevoeligheid 0,9 is, omdat dat blijkt uit de paper van Lindzen en Choi en dan verder niet zeggen dat er ook andere papers zijn.
Dus stop met dat onzinnige verwijt en ga discussiëren op inhoud.
Wij hebben een hoofdstuk in ons rapport als volgt getiteld: “poor estimates obscure the issue”. Dat onderbouwen we. Hier blijft men zich verschuilen achter die “poor estimates” zonder te onderbouwen waarom die poor estimates niet “poor” zouden zijn. Is dat dan een vorm van pseudo-scepsis?

Jullie lijken niet eens de selectiviteit van jullie eigen redeneren door te hebben. Bij klimaatgevoeligheid geven jullie hoog op van het IPCC omdat die ALLE bewijzen meeneemt en zo hoort het volgens jullie.
Vervolgens zegt Jos Hagelaars over mijn boek:
“Ik heb je boek gelezen en je boek toont helemaal niet aan dat het IPCC geregeld ‘sceptische’ artikelen negeert. Jij mag dan bepaalde artikelen vanuit jouw bekende optiek belangrijk vinden, je moet toch ook kunnen begrijpen dat de wetenschappelijke wereld daar anders over kan denken.”
Dus plots mag het IPCC bepaalde sceptische artikelen wel weglaten omdat de wetenschappelijke wereld die nou eenmaal niet zo belangrijk vindt?

Oh ja, en men rent hier achter de pogingen aan om een hoge klimaatgevoeligheid te “redden”, zoals de recente Marvel paper waar Hans Custers over blogde. Maar tien dagen nadat Lewis zeer gedetailleerde kritiek op de Marvel paper gepubliceerd heeft, is deze kritiek onder Hans Custers’ blogbericht nog niet eens genoemd laat staan besproken. Is dat een vorm van pseudo-scepsis?

Marcel
(ik pleit nog altijd voor een bijeenkomst face to face. Bart en ik zijn het inhoudelijk vrijwel altijd oneens, maar we hebben de afgelopen jaren vele geanimeerde gesprekken gevoerd en persoonlijk ben ik op hem gesteld en heb ik geen enkel probleem met hem. Persoonlijk met elkaar van gedachten wisselen dwingt je om de normale beleefdheidsnormen in acht te nemen die online nog al eens lijken te verwateren.)

Twee jaar later blijven we nog altijd in dezelfde cirkeltjes ronddraaien. En de face to face bijeenkomst is er nog altijd niet geweest. Op 12 maart is er wel een debat tussen mij en Bart Strengers bij Studium Generale in Groningen. De lezer is van harte uitgenodigd daarbij aanwezig te zijn.

Deze blog is veel te lang geworden. In een volgende blogartikel zal ik verder inhoudelijk ingaan op de reactie van Bart Verheggen op het Volkskrant-interview.