Rapport Ammoniak in Nederland

De afgelopen twee jaar hebben chemicus Jaap Hanekamp, Matt Briggs en ik gewerkt aan een rapport over het ammoniakdossier. Afgelopen vrijdag presenteerden we de resultaten op een bijeenkomst in Wageningen. Het rapport Ammoniak in Nederland is te downloaden via de website van het vakblad V-focus. Bij deze wil ik Geesje Rotgers van V-focus bedanken voor al haar ondersteuning bij ons onderzoek. Hieronder integraal het persbericht.

PERSBERICHT

Concentraties ammoniak in de lucht dalen al twintig jaar niet

Kostbaar ammoniakbeleid in Nederland totaal niet effectief

Het ammoniakbeleid in Nederland is niet effectief. Dat blijkt uit het rapport Ammoniak in Nederland, Enkele Kritische Wetenschappelijke Kanttekeningen. De ammoniakemissies in Nederland dalen volgens officiële documenten fors, maar die daling volgt slechts uit twijfelachtige theoretische berekeningen en is totaal niet terug te zien in daadwerkelijke metingen van ammoniak in de lucht. Die laten sinds 1993 namelijk geen duidelijke trends omhoog of omlaag zien.

Kostbare maatregelen
De landbouwsector heeft sinds begin jaren negentig allerlei kostbare maatregelen genomen om de uitstoot van ammoniak te beperken, zoals het ondergronds aanbrengen van mest, het afdekken van mestsilo’s en het aanpassen van stalvloeren. Uit het rapport Ammoniak in Nederland blijkt nu dat al die maatregelen niet hebben geleid tot een aantoonbare afname van ammoniak in de lucht. Daadwerkelijke metingen van ammoniak in de lucht laten sinds 1993 namelijk geen duidelijke trends omhoog of omlaag zien. Het rapport is geschreven door chemicus Jaap Hanekamp, wetenschapsjournalist Marcel Crok en de Amerikaanse wiskundige Matt Briggs en is uitgebracht onder de vlag van het landbouwtijdschrift V-focus.

Figuur. Verloop van de maandelijkse (mediane) waarde voor de ammoniakconcentratie voor de plaatsen Wekerom (S738) en De Zilk (S444). In blauw de veronderstelde afname van de landelijke ammoniakemissies.

Onzekerheid
De onderzoekers probeerden de landelijk gebruikte (berekende) emissiecijfers te reproduceren, maar de achterliggende data daarvan blijken niet meer beschikbaar. Met data van bemestingsproeven van de Wageningen University and Research Centre (WUR) die nog wél beschikbaar waren, laten de onderzoekers zien dat de onzekerheden in de gebruikte berekeningsmethode voor emissies aanzienlijk zijn. Deze onzekerheden zijn in de officiële stukken vrijwel niet gerapporteerd en emissiecijfers worden derhalve met een niet bestaande zekerheid naar buiten gebracht. Emissies zijn daardoor mogelijk minder afgenomen dan de berekeningen suggereren.

Verkeerd gemiddeld
Aan de andere kant blijkt wél dat de waardes van de concentraties structureel worden overschat. De ammoniakmetingen worden in Nederland namelijk op een onjuiste manier gemiddeld. Correctie daarvan leidt ertoe dat de ammoniakconcentraties in Nederland tientallen procenten lager liggen dan door de overheid wordt gerapporteerd.

Tekortkomingen
De Nederlandse overheid claimt de laatste jaren dat de wetenschappelijke onderbouwing van het ammoniakbeleid solide is. Maar het rapport constateert juist een opeenstapeling van rekenkundige, modelmatige, en argumentatieve tekortkomingen in de onderbouwing van het Nederlandse ammoniakbeleid. Men kan dus niet stellen dat het ammoniakbeleid wetenschappelijk goed onderbouwd is.

EINDE PERSBERICHT