Collega en vriend Rypke Zeilmaker heeft het afgelopen half jaar hard gewerkt aan een rapport over de mondiale biodiversiteit op land. Opdrachtgever was de Stichting Milieu, Wetenschap & Beleid. De bescheiden financiering voor het rapport kwam tot stand via particuliere donaties. Ikzelf was nauw betrokken bij het rapport. Ik las en becommentarieerde verschillende conceptversies en deed de eindredactie (voor nog aanwezige taalfouten mag u mij dus aanspreken). Het rapport laat zien dat, in tegenstelling tot wat de meeste mensen zullen denken, er momenteel zeer weinig soorten uitsterven. De moderne mens heeft wel soorten over de kling gejaagd sinds 1500, maar dat gebeurde voor het overgrote deel op tropische eilanden (denk aan de beroemde dodo op Mauritius) en met name voor 1900. Hieronder volgt het persbericht. Het rapport van 55 pagina’s kun je hier downloaden.

Biodiversiteitscrisis blijkt vals alarm

Van massa-uitsterven absoluut geen sprake

DELFT, 6 februari 2015 – Het uitsterven van diersoorten in de moderne tijd vond voornamelijk plaats vóór 1900 en dan vooral op geïsoleerde tropische eilanden. Ook stierf tot nu toe geen enkele soort uit door de opwarming van de aarde. Die sobere feiten staan in schril contrast tot de doemverhalen die er over biodiversiteit de ronde doen.

Dat stelt het rapport Biodiversiteitscrisis, massa-uitsterven of massahysterie? dat natuur- en wetenschapsjournalist Rypke Zeilmaker schreef voor de Stichting Milieu, Wetenschap en Beleid. Het rapport baseert zich onder meer op de twee meest gebruikte lijsten voor plant- en diersoorten. Dat zijn de Rode Lijst van de World Conservation Union (IUCN) en de lijst van uitgestorven zoogdieren en vissen van de Committee On Recently Extinct Organisms (CREO).

Sinds 1500 stierven wereldwijd naar schatting 832 van de 1,8 miljoen door de wetenschap beschreven soorten uit, ofwel slechts 0,05 procent. Van de best gedocumenteerde soortgroepen, vogels en zoogdieren, stierf ongeveer 1 procent uit, voornamelijk door de introductie van exoten op tropische eilanden. Deze uitsterfpercentages blijven ver verwijderd van wat biologen definiëren als massa-uitsterven, waarbij maar liefst 75% van alle soorten uitsterft.

Volgens de milieutak van de Verenigde Naties, UNEP, en in haar kielzog tal van NGO’s, zou de moderne mens een massa-uitsterven veroorzaken, vergelijkbaar met de meteorietinslag in Mexico die 65 miljoen jaar geleden de dinosaurussen wegvaagde. UNEP claimt zelfs dat er dagelijks maar liefst 150 tot 200 soorten op aarde uitsterven. “Deze cijfers liggen een factor 30.000 tot 40.000 hoger dan daadwerkelijk is geteld. Ze zijn gebaseerd op grove aannames, waarbij duizenden soorten uitsterven die misschien niet eens bestaan,” zegt Zeilmaker.

Het Wereld Natuur Fonds claimt in haar Living Planet Report 2014 ten onrechte dat de mondiale biodiversiteit sinds 1970 halveerde. Bedoeld wordt namelijk dat de helft van de populaties vogels en zoogdieren in aantal afnam en dus niet dat soorten uitstierven. Het WNF verzwijgt in hun communicatie echter dat de andere helft van de gemeten populaties in aantal toenam of stabiel bleef. “Het glas is dus halfleeg bij het WNF”, aldus Zeilmaker.

Opwarming van de aarde
Het rapport stelt dat het uitsterven van soorten sinds 1500 voor het overgrote deel (95 procent) plaatsvond op tropische eilandjes en in Australië. Vooral de introductie van door de mens meegebrachte exoten (als ratten, huiskatten, varkens, slangen) veroorzaakte de extinctie op geïsoleerde eilanden, waarvan de dodo op Mauritius het bekendste voorbeeld is. Het uitsterven van soorten op die eilanden werd echter ruimschoots gecompenseerd door de introductie van nieuwe soorten.

Er stierf tot op heden geen enkele soort uit enkel en alleen door de opwarming van de aarde. Ook een van de meest gebruikte posterdieren van klimaatopwarming, de gouden pad (in Costa Rica), stierf niet uit door opwarming, maar door een combinatie van schimmelziekte en een droge periode. De ijsbeer nam spectaculair in aantal toe sinds landen rond de poolcirkel een jachtbeperking instelden in 1973.

De Stichting Milieu, Wetenschap en Beleid (MW&B) stimuleert met name kritische wetenschapsjournalistiek en objectieve wetenschapsbeoefening. Het rapportBiodiversiteitscrisis, Massa-uitsterven of massahysterie? is gefinancierd uit particuliere donaties.