Iedereen dank voor de interessante discussie onder het doorgeplaatste opiniestuk van Frans Dijkstra. Frans heeft in zijn laatste commentaar geprobeerd een eerste samenvatting te schrijven. Aangezien de vorige draad erg lang werd plaats ik dat commentaar hier als gastblog. Het is goed mogelijk dat critici van Dijkstra (Arjan, Guido, Jan etc.) het oneens zijn met de samenvatting. Mocht een van de “critici” ook een soort van samenvatting schrijven dan plaats ik die ook als apart gastblog. MC
Gastblog Frans Dijkstra
Ik doe een poging een paar dingen te inventariseren waar we het over eens zijn.
(1) Er is over de periode 1997-2014 geen correlatie tussen de gemiddelde maandtemperatuur en de tijd. Ik noem dat stilstand of stagnatie. Ik weet niet of ik de eerste ben in Nederland die dit signaleert. Als er in deze data een trend van plus of min 0,003 graad per maand zou zitten, dan zou dat nog net niet significant zijn. Dat betekent naar de toekomst toe, dat in 100 jaar een daling of een stijging van bijna 4 graden niet is uitgesloten. Dat is waar, maar wie zou zo’n reeks voor 100 jaar willen extrapoleren? Degenen die zeggen dat de opwarming onverminderd door gaat, kunnen dat niet zeggen op grond van deze data. Deze data zeggen uitsluitend: het kan vriezen of dooien. Zijn we het daarover eens?
Arjan van Beelen
De termijn is te kort en de spreiding is te groot om iets zinvols te kunnen concluderen over de temperatuurtrend. Als je iets schuift met het beginpunt, of een jaar toevoegt of weglaat dan krijg je weer andere resultaten. In een dataset met een grote variabiliteit ten opzichte van de trend kan je nooit aantonen of het nu nog wel of niet opwarmt de laatste jaren, dus dit is een zinloze bezigheid.
Guido van der Werf
dat de temperatuur vrij vlak is de laatste jaren daar zijn we het snel over eens. En dat extrapoleren van deze trend zinloos is daar zijn we het ook over eens. Maar ik ben het niet met je “het kan vriezen of dooien” eens. Misschien wel voor de komende jaren maar op een gegeven moment zal de trend door opwarming weer boven de ruis uit moeten komen.
Jan van Rongen
Statistisch foute conclusie; door Frans gemotiveerd met een zeer bekende logische fout, namelijk omkering van de (betekenis van de) nul-hypothese.
(2) Over de hoge oktobertemperaturen is mij cherry picking verweten omdat ik het over 23 graden had. Dat was toevallig de temperatuur van 18 oktober j.l. Keulemans zet daar zijn eigen cherry picking tegenover door een grafiek met 20 graden te tekenen. Tijd voor het volledige plaatje:
Volgens mij hebben Keulemans en ik allebei gelijk: warme dagen (meer dan 20 of 21 graden) zijn in de tweede helft van de periode flink toegenomen, maar vanaf 22 graden convergeren de lijnen. Vanaf 23 graden vallen ze vrijwel samen. Ik noem 23 graden in oktober ‘extreem’. Men kan van mening verschillen of een temperatuur die op 1,5% van de oktoberdagen voorkwam zo genoemd mag worden. Het is in ieder geval extremer dan de 3-6% van de oktoberdagen die warmer waren dan 20 graden.
Arjan van Beelen
Ik zie verschillen, maar ik zie niet of ze significant zijn. De eerste waarden bijv. >20 graden in ieder geval wel, dus je kan concluderen dat dat vaker voorkomt. Ik denk niet dat je kan aantonen dat records >23 C in Oktober vaker voorkomen in de 2e periode dan in de 1e periode.
Guido van der Werf
Ik heb in het vorige draadje diverse keren kwantitatief laten zien dat in het algemeen het aantal warme dagen is toegenomen, dus ik vind het aantal keren dat het in oktober 23 graden werd vooral representatief voor het aantal keren dat het in oktober 23 graden werd. En tja, wat extreem is daar kan je over twisten dus daar heeft iedereen gelijk.
Jan van Rongen
Anekdotisch “bewijs” dat kan worden omgevormd tot serieuzere testen waaruit de hoogte en (mate van) significantie van de opwarming voor en na 1957 kan worden afgeleid.
(3) We blijken het er over eens te zijn, dat voor 1950 ook veel tropische dagen zijn voorgekomen, verhoudingsgewijs niet veel minder dan na 1950. Dat kan misschien aan vliegtuigsporen worden toegeschreven: straalvliegtuigen waren er in de jaren 30 en 40 nog niet. Die sporen zouden op hete dagen de zonnestralen getemperd kunnen hebben. Maar misschien hebben ook hier de stromingspatronen invloed. Vliegtuigsporen kunnen niet het enorme gebrek aan tropische dagen in de jaren 50 en 60 verklaren. Een interessant punt voor nader onderzoek!
Arjan van Beelen
Ja, je kan niet aantonen dat het aantal tropische dagen toegenomen is als je deze 2 perioden hanteert. Als je tropische dagen (of warmer) als extreme hitte definieert dan kan je dus niet zeggen dat dit nu vaker voorkomt dan vroeger. Dit is een interessant (en bekend) resultaat, en heeft waarschijnlijk te maken met 1) aerosols (inclusief vliegtuigstrepen, de aerosol concentratie piekte in de jaren 60-70, en kan dus prima het minimum in 50-60er jaren verklaren (ik denk met contributie van stromingspatroon overigens, zie studies van Van Oldenborgh). 2) thermometerhutten en locatie 3) stromingspatroon? 4)bodemvocht? (nummering kan willekeurig zijn). Overigens is de verstedelijking toegenomen, dus aan de hand daarvan verwacht je weer een toename van het (niet daarvoor gecorrigeerde) aantal tropische dagen.
Guido van der Werf
Mee eens, er zijn veel factoren die een rol spelen, ik neem aan dat men op het KNMI hier ook wel mee bezig is. Ik ken de literatuur op dit gebied niet.
Jan van Rongen
Dit is geen samenvatting van een discussie maar iets nieuws – over vliegtuigsporen. Ik vind dat onzin. Dus oneens.
(4) Over de winters zijn we het ook eens. Natuurlijk waren er voor 1970 meer strenge winters (1912, 1917, 1929, 1933, 1940, 1941, 1942, 1943, 1947, 1956 in de eerste helft van de periode en 1963, 1979, 1985, 1986, 1987, 1996, 1997 in de tweede helft) terwijl tevens de winters van de eerste serie strenger waren en langer duurden dan de meeste van de tweede serie. Met mijn wintergeheugen is op dit punt niets mis, maar die ene extreem zachte winter van 2014 is niet maatgevend, dat wilde ik even gezegd hebben.
Extreem hoge temperaturen in de winter zijn veel meerzeggend dan hoge zomertemperaturen: van de januaridagen boven 13 graden viel er maar 1 in de eerste helft van de periode, tegen 17 in de tweede helft. Het record is zeer recent: 14,5 op 6 januari 2014.
Ik neig naar de conclusie uit deze en andere feiten dat de opwarming in Nederland tot dusver vooral blijkt uit hogere winter- en nachttemperaturen en veel minder in extreme warmte, die het KNMI in zijn scenario’s aankondigt, en waar exotische dieren op af zouden komen. Dat komt waarschijnlijk van het broeikaseffect (minder uitstraling) en van westelijke winden. Kunnen we het hier ook over eens zijn?
Arjan van Beelen
Die ene extreem zachte winter… ik kan me helaas erg veel extreem zachte winters herinneren in de jaren 90 en 2000, dit heb ik ook laten zien aan de hand van de ranking van de gemiddelde wintertemperatuur en de koudeproductie (Hellmann, maar geldt ook voor het vorstgetal van Meteogroup). Die zachte winters zijn overigens geen garantie voor de (nabije) toekomst, zoals ik al eerder schreef.
Nee, hier ben ik het helemaal niet mee eens. De enorme (recente) opwarming in NL blijkt vooral uit hogere lente en zomertemperaturen en minder uit die in de herfst en winter. De maand december is het minste opgewarmd van alle maanden. Zie bijv. http://www.compendiumvoordeleefomgeving.nl/indicatoren/nl0226-Temperatuur-mondiaal-en-in-Nederland.html?i=9-54 .
De winter en nachttemperaturen zijn gedurende de periode 1985-2010 met ongeveer dezelfde trend gestegen als wereldwijd, terwijl die overdag in het (zonne)zomer halfjaar bijna 2x zo snel zijn gestegen. Dit heeft o.a. te maken met de brightening, zoals je ook kunt zien in ons (Van Beelen & Van Delden) artikel in Weather.
Guido van der Werf
Ook mee eens en ook nog eens goed nieuws tot nu toe voor ons in Nederland lijkt me (behalve voor de schaatsliefhebbers natuurlijk). Maar uiteindelijk zal bij opwarming ook het aantal warme dagen verder toenemen, ik zie geen enkele reden om aan te nemen dat dit niet zo is. En ik heb wel eens gehoord dat minimumtemperaturen een belangrijkere factor is dan maximumtemperaturen voor het verspreidingsgebied van exotische dieren ☺
Jan van Rongen
Ook dit is helemaal geen samenvatting of conclusie maar een nieuwe mening van Frans. Geen cijfermateriaal. Dus oneens.
1) De termijn is te kort en de spreiding is te groot om iets zinvols te kunnen concluderen over de temperatuurtrend. Als je iets schuift met het beginpunt, of een jaar toevoegt of weglaat dan krijg je weer andere resultaten. In een dataset met een grote variabiliteit ten opzichte van de trend kan je nooit aantonen of het nu nog wel of niet opwarmt de laatste jaren, dus dit is een zinloze bezigheid. 2) Ik zie verschillen, maar ik zie niet of ze significant zijn. De eerste waarden bijv. >20 graden in ieder geval wel, dus je kan concluderen dat… Lees verder »
We zijn kennelijk een nieuwe ronde ingegaan. Omdat we op een nieuwe plek verder gaan wil ik wel soms mijn opmerkingen uit de vorige draad herhalen. punt 1. Je komt nu voor het eerst met een opmerking over de onzekerheidsmarge van je eigen regressielijn. Ik weet niet hoe je het hebt uitgerekend, het lijkt me nuttig dit voor te leggen. Mijn eigen bootstrap-berekening gaf iets andere waarden (-6.5 tot +3.5 per eeuw) maar het resultaat is ~ hetzelfde. Ik ben het er dus mee eens dat we een marge zien van ongeveer 10 graden per eeuw, 1 graad per decennium,… Lees verder »
ad3) het ironische is mijns inziens dat de mensheid de afkoeling rond 1950 en de stagnatie tot 1975 heeft veroorzaakt door de sterke luchtverontreiniging (atoomproeven, roet, SO2). De opwarming werd tegengehouden door vuile lucht. Niet op het ‘lege’ Zuidelijk halfrond echter, daar steeg de temperatuur verder. De temperatuur daalde echter sterker op het Noordelijk halfrond. Door de lucht schoner te maken, kreeg de opwarming door de actieve zon weer vrijer spel, vooral in de jaren 90. De mensheid was dus ongewild mede ‘schuldig’aan de opwarming. Nu is er weer een nieuw voorlopig evenwicht bereikt en hangt het vooral van de… Lees verder »
Beste Frans – Ad 1) dat de temperatuur vrij vlak is de laatste jaren daar zijn we het snel over eens. En dat extrapoleren van deze trend zinloos is daar zijn we het ook over eens. Maar ik ben het niet met je “het kan vriezen of dooien” eens. Misschien wel voor de komende jaren maar op een gegeven moment zal de trend door opwarming weer boven de ruis uit moeten komen. Ad 2) ik heb in het vorige draadje diverse keren kwantitatief laten zien dat in het algemeen het aantal warme dagen is toegenomen, dus ik vind het aantal… Lees verder »
Ik zie niet hoe je een nagenoeg platteland Nederland met hoofdzakelijk zandwegen en klinkers en een enorme watermassa in het midden van het land , de Zuiderzee, kunt vergelijken met het huidige Nederland.
De enige reden dat Nederland gemiddeld wat warmer is geworden is de verstedelijking.
Een strenge winter is alleen leuk als je je huis kunt verwarmen en voldoende te eten hebt. Daar er nu al veel Nederlanders zijn die financieel het eind van de maand niet halen zou een zachte winter voor hen een zegen zijn.
Heb de opmerkingen van Arjan en Guido in de tekst geplaatst;
Met die van Jan is dat echter minder makkelijk te doen omdat hij minder puntsgewijs reageert;
Jan, in de huidige vorm vind ik je commentaar ook niet geschikt als gastblog. Als je zelfde format als Guido/Arjan gebruikt en je punten niet te lang zijn dan zet ik ze er ook tussen.
Marcel
@Rob v: In Wageningen doen ze al geruime tijd onderzoek naar het urban heat island en het effect daarvan op de temperatuur. De correctie voor de huidige locatie De Bilt is 0.2 graden over de afgelopen eeuw als ik me niet vergis, maar -een heel grote maar- vroeger werd er gemeten op een meer verstedelijkte locatie, en op een grotere hoogte, en met niet geventileerde meethutten. Als je deze effecten weer meeneemt, dan wordt het grootste gedeelte van het urban heat island effect op de temperatuurverandering van de afgelopen eeuw weer teniet gedaan. Het KNMI gebruikt een correctie van 0.11… Lees verder »
@Marcel “Jan, in de huidige vorm vind ik je commentaar ook niet geschikt als gastblog.” Waarom niet? Kijk Marcel, wat ik vreemd vind, is dat je niets zegt over mijn analyse. In je artikel met Jos de Laat gaan jullie uitgebreid in op mogelijke onzekerheden in uitspraken over de trend in tijdreeksen, op de waarde en beperkingen van de bootstrap daarin. Jullie citeren het boek van Mudelsee als bron (en ik noem hem als bron van parameter-keuzes in mijn code), dus je moet het wel kunnen volgen wat ik schrijf. Zo moeilijk is het niet allemaal, het is allemaal een… Lees verder »
Om weer even een zijsprongetje naar globale temperaturen te maken: Kan iemand hier, bij voorkeur iemand die zegt dat het opgehouden is met opwarmen, uitleggen hoe dit jaar waarschijnlijk het warmste of op een na warmste jaar ooit gemeten (afhankelijk van welke dataset je gebruikt) gaat worden, terwijl er geen El Niño gaande is, de zon nog altijd bijzonder inactief is, de PDO en AMO in een negatieve fase zitten, de temperaturen in het Arctische gebied – waar de opwarming vele malen sneller verloopt – in geen enkele dataset goed in kaart worden gebracht, en de BRIC-landen op ongekende schaal… Lees verder »
@neven: de zon is actiever dan in voorgaande jaren en het aantal zonnevlekken heeft begin dit jaar zelfs de waarde 100 bereikt. Gemiddeld is het dit jaar circa 80 geweest. Dat is voldoende voor enige opwarming. De PDO en AMO zijn ook afhankelijk van de zon, maar lopen m.i. iets achter. Vergelijk de grafieken maar!
(Overigens heeft Svalgaard het mis. Ook na toepassing van zijn correctie -ophoging van de zonnevlekkenaantallen voor 1945- blijft het aantal zonnevlekken in de 20-ste eeuw ruimschoots hoger dan in de 18-de en vooral 19-de eeuw. Hij heeft zijn eigen grafiek niet goed geanalyseerd).
Wim, dus dat is de verklaring dat 2014 waarschijnlijk het warmste of op een na warmste jaar ooit gemeten (afhankelijk van welke dataset je gebruikt) gaat worden?
Eh, dank je wel?
En gefeliciteerd met het beter weten dan Leif Svalgaard.
Er zijn veel studies die een sterk verband van de zonneactiviteit met de temperatuur vaststellen, maar een causaal model maken is niet zo gemakkelijk. Het NIPCC schat dat 60% van de opwarming door de zon komt. Iemand als Scafetta heeft een model ontwikkeld met ‘kosmische’ oscillaties waarin CO2 geen rol speelt (voor zover ik weet), maar in 2011/2 kun je gemakkelijk een model maken dat de stagnatie in deze eeuw verklaart. De fit in het verleden is echter beter dan van de IPCC-modellen denk ik.
ps Neven: wandel maar verder in duisternis.
Prima, ik wandel verder in duisternis en jij vertrouwt op Scafetta en het NIPCC. :-D En bedankt nog voor je uitleg over waarom dit jaar waarschijnlijk het warmste of op een na warmste jaar ooit gemeten (afhankelijk van welke dataset je gebruikt) gaat worden, terwijl er geen El Niño gaande is, de zon nog altijd bijzonder inactief is, de PDO en AMO in een negatieve fase zitten, de temperaturen in het Arctische gebied – waar de opwarming vele malen sneller verloopt – in geen enkele dataset goed in kaart worden gebracht, en de BRIC-landen op ongekende schaal aerosolen in de… Lees verder »
Beste Arjan van Beelen
Ik heb een groot probleem en dat is dat ik absoluut geen vertrouwen meer heb in het huidige systeem dat er op gericht is ons steeds verder te knechten en te controleren. In een land waar vrijheid niet meer bestaat kan ik ook niet geloven in de data die uit de wetenschappelijke gemeenschap komt waar kritisch denken niet langer wordt getolereerd. Het is triest maar kijk om je heen en zeg dat ik ongelijk heb.
En hier nog een beter en recenter stuk over waarom het NIPCC zo betrouwbaar is.
@R Vos: ik deel je vrees wel enigszins.
@Neven: sorry,niet in duisternis, je hebt een helder dwaallicht bij je.
De zon is ruim een jaar redelijk actief geweest (gemiddeld zonnevlek-aantal circa 80). Als dat niveau permanent zou zijn, dan zou de aarde met gmatigde snelheid opwarmen.
Ik dacht dat aerosols zoals SO2 vooral een koelende werking hebben. Ook een vervuilende, maar daar gaat het hier niet om.
Het zeeijs in beide Arctische gebieden is de afgelopen 2 jaar gegroeid. Dat valt heel goed te meten.
Ik zal het NIPCC er niet meer bijhalen; daar kan ik niet over oordelen.
Het zeeijs in beide Arctische gebieden is de afgelopen 2 jaar gegroeid. Dat valt heel goed te meten.
Nu moet je ophouden. Het begint pijnlijk te worden. In beide Arctische gebieden…
Stuk van de Ombudsvrouw staat ook online hier: http://www.volkskrant.nl/opinie/is-het-ontkennen-van-de-klimaatopwarming-een-mening-of-feitelijke-onjuistheid~a3790636/ Ik ben het met haar eens dat de opinieredactie in dit geval best het stuk aan de wetenschapsredactie had kunnen voorleggen. Frans Dijkstra is onbekend op klimaatterrein. Ze hadden feedback kunnen vragen aan Keulemans en Van Calmthout en eventuele kritiek aan Dijkstra kunnen voorleggen. Dat had het stuk ten goede kunnen komen. Voor de rest is het stuk enorm suggestief en misleidend. Het begint al met de kop: “Is het ontkennen van de klimaatopwarming een mening of feitelijke onjuistheid?” De suggestie die hier uiteraard vanuit gaat is dat Dijkstra zich hieraan… Lees verder »
over onjuistheden gesproken: de Volkskrant heeft onlangs 2 maal een oude IPCC-grafiek geplaatst waarin de waarnemingen bij 2000 ophouden en de scenario’s dan beginnen. De stagnerende reeks waarnemingen daarna wordt zo verdonkeremaand. Hoe zullen we dat noemen, een mening, een ongelukje, een toeval of misleiding?
” Of dat enige betekenis heeft (foutenmarges, statistische significantie etc.) is weer een heel andere discussie, maar zijn uitspraak blijft feitelijk correct. ” Die discussie ontlopen jij en Frans anders voortdurend, Marcel. De uitspraak is alleen feitelijk correct als je zegt dat de trendlijn horizontaal loopt maar dat het tevens geen enkele betekenis heeft. Alleen met die toevoeging is het correct. Maar dat stond helemaal niet in de VK, daar stond ” …maar feit blijft, dat er van een doorgaande opwarming in Nederland momenteel geen sprake is.” Dat is misleidend en fout.
@jan van Rongen
Het is niet direct fout of misleidend te noemen.
Maar het ware wel beter geweest als er had gestaan: “dat een doorgaande opwarming in Nederland niet is aangetoond”.
@Paul: niet mee eens, want de periode waar binnen de niet-doorgaande warming niet is aangetoond is ook te kort om een beetje wel-doorgaande opwarming wel aan te tonen. In feite is door de grote variatie van de temperatuur De Bilt de periode zelfs te klein om een flinke opwarming aan te tonen (zie weer wat ik schreef, pas bij .35 per decade wordt het wat, maar de trend in De Bilt is al 50 jaar 0.25 per decade) . Dus dan komt er iemand die zich statisticus noemt en die tekent een deftige grafiek die niets aantoont zodat vervolgens de… Lees verder »
@Jan van Rongen Nu ga je wel erg lopen mopperen over details Jan. Ik vind ook dat de zin die jij aanhaalt (feit blijft etc.) niet kristalhelder is, maar zoom even iets meer uit en er staat: “De gemiddelde jaartemperatuur in Nederland heeft van 1901-1981 geschommeld rond 9,5ºC, is daarna van 1981-2003 met ruim een graad gestegen, en lijkt sindsdien weer aan een dalende trend bezig te zijn. Als het eindcijfer voor 2014 het record van 2006 overtreft, zal deze trend wat afvlakken, maar feit blijft, dat er van een doorgaande opwarming in Nederland momenteel geen sprake is.” Dijkstra vermeldt… Lees verder »
Klopt, het is indirect misleidend. Dat is het hele idee.
“De enige echte fout die hij heeft gemaakt in het stuk is het dubbel tellen bij die oktoberdagen boven de 23 graden. Die fout heeft hij erkend. Ik snap gewoon niet waarom jij en anderen zo enorm verontwaardigd doen.” Nou, er wordt de suggestie gewekt dat er geen opwarming meer was, terwijl je dat op grond van zo’n kort stukje statistiek niet kunt doen. Hier de temperatuurgegevens van De Bilt, met het doorlopend jaargemiddelde over 15 jaar, dat is de helft van wat gangbaar is in de klimatologie. Voor 2014 heb ik een jaargemiddelde ingevuld van 11,5 graden, een record.… Lees verder »
@Marcel Crok. In de statistiek wordt je geacht VOLDOENDE (=genoeg, bruikbaar) gegevens te gebruiken om een valide uitspraak te doen. Je leest mijn stukken dus wel heel erg slecht, want ik schrijf herhaaldelijk dat de periode te kort is om BIJ DE BILT een valide uitspraak te doen. En Dijksta heeft dus een algemeen geldig principe in de statistiek geschonden en dat is zijn tweede fout [*]. Er is geen opwarming, er is geen stilstand, er is helemaal niks in die periode te zien, want de gegevens zijn ONVOLDOENDE bruikbaar. De vraag of die periode gebruikt mag worden om te… Lees verder »
Als die record warme 1 november in Nederland iets met de opwarming van de aarde te maken zou hebben, en indirect met CO2, dan moet de record koude en sneeuw die op dezelfde dag gemeten werd aan de andere kant van die grote Atlantische depressie in het zuidoosten van de VS (zie: http://abcnews.go.com/US/early-season-snow-cold-shocks-southeast/story?id=26623820 ) ook door die opwaming zijn veroorzaakt. Ik heb in de VS niemand daarover iets horen beweren. Het Coriolis effect veroorzaakt een zuidelijke stroming ten oosten van een lage drukgebied, en een noordelijke stroming aan de west kant (op het noordelijke halfrond).
Ik ben het helemaal eens met het commentaar van Marcel op het stuk van de ombudsvrouw. Ik was zelf ook wel verrast, dat mijn stuk zonder meer werd geplaatst, zonder enige kritische vraag. Ik heb ook wel eens in Trouw gepubliceerd over CPB-cijfers, en dan belde de redactie mij op met een paar vragen, waarna ik een herzien artikel schreef. Dat had hier ook moeten gebeuren. Achteraf denk ik, dat ik daar dus zelf om had moeten vragen. Een goede leer voor een volgende keer! Maar dat neemt niet weg, dat ik ook na alle reacties nog steeds denk, dat… Lees verder »
Een klimaat als in Midden Frankrijk brengt echt geen exotische dieren naar Nederland. Daar is meer voor nodig.
@Frans Dijkstra “Dat betekent, zoals ik al eerder heb bevestigd, dat deze periode van 18 jaar waarin er geen correlatie zichtbaar is, geen enkele voorspellende waarde heeft voor de toekomst. Ik beweer alleen maar, dat in deze periode geen opwarmingstrend zichtbaar is. Betekent dat ik de logische denkfout heb gemaakt ‘afwezigheid van bewijs = bewijs van afwezigheid’? Nee, want ik heb geen bewijs van afwezigheid geclaimd. Ik heb slechts vastgesteld dat bewijs van een trend afwezig is.” Dit soort uitspraken doet mij toch wel twijfelen aan dat hele statisticus-dingetje. Wat Jan zegt is: je kunt op basis van de door… Lees verder »
De periode van 18 jaar stagnatie heeft even weinig voorspellende waarde als de 22 jaar opwarming tussen 1976 en 1998. Daarvoor en daarna was er geen opwarming. Ik praat dan alleen over de 70 jarige periode dat het IPCC aanmerkt als zijnde beïnvloed door menselijke uitstoot van CO2. De opwarming daarvoor (de eerste helft van de vorige eeuw) had volgens het IPCC een, zij het onbekende, natuurlijke oorzaak. Dat de tweede periode van opwarming eenzelfde natuurlijke oorzaak had is net zo (of zelfs meer) waarschijnlijk als (dan) een anthropogene oorzaak. Het tussen haakjes “of zelfs meer dan” slaat op de… Lees verder »
Sorry: “de 70 jarige periode die”
@Chris: wat denk je van de zon als zelfde oorzaak?
Wim,
wellicht, maar dan moet er wel een versterkend effect (Svensmark?) aan ten grondslag liggen want anders lijkt dat weinig waarschijnlijk. Variatie in directe straling van de zon is namelijk te gering. Onderzoek naar het effect van aerosols op wolkvorming staat nog in de kinderschoenen. http://home.web.cern.ch/about/updates/2014/05/cern-experiment-sheds-new-light-cloud-formation
Een kleine systematische variatie in wolkbedekking kan mogelijk veel van de temperatuurfluctuaties verklaren en wie weet ook de vorming van El Ninos en La Ninas.
@Chris: waarschijnlijk is slechts een deel van de (ultraviolette) straling de driver en die zou sterker kunnen varieren dan de totale straling.
Tja, die wolken, moeilijk!
Dit is een aardige beschrijving van het probleem t.a.v. wolken en klimaatverandering:
http://isccp.giss.nasa.gov/role.html#SYSTEM_FEEDBACK
@Chris Schoneveld, je hebt een aantal interessante beweringen waar ik toch even op moet reageren. Je wijt de snelle opwarming ’tussen 1976 en 1998′ aan de hoge frequentie van El Nino’s in die periode en je constateert dat er daarna geen opwarming meer is. Maar dat betekent dat de hoge temperaturen die éérst door de El Nino’s kwamen, later gehandhaafd blijven zonder El-Nino’s. Ra Ra? Overigens is er na 1998 ook opwarming gemeten. In een eerdere reactie ga je in op de vroege sneeuwval in Columbia, VS. Die is inderdaad extreem vroeg, het record is met een week verbeterd. Maar… Lees verder »
Bart, Ik wijt de opwarming niet onconditioneel aan El Nino’s, ik suggereer voorzichtig dat dat net zo waarschijnlijk of waarschijnlijker is dan een anthropogene oorzaak. Ik noem El Nino’s omdat de pauze in opwarming door sommige alarmisten wordt toegeschreven aan een hogere frequentie van La Nina’s na 1998. Zie: http://www.nature.com/nature/journal/v501/n7467/full/nature12534.html En als je dat accepteert dan moet hetzelfde mechanisme kunnen gelden voor El Nino’s, maar dan in omgekeerde zin. Nee ik verleg het speelveld niet. Hetzelfde grote lage drukgebied over de Atlantische oceaan dat de warme luchtstroming in West Europa veroorzaakte was ook verantwoordelijk voor de koude luchtstroom die het… Lees verder »
Maarten Keulemans over Bogus de Beer, de nepfoto bij de het stuk van de VK Ombudsvrouw:
http://www.volkskrant.nl/wetenschap/de-avonturen-van-bogus-de-beer~a3792333/
En als je dat accepteert dan moet hetzelfde mechanisme kunnen gelden voor El Nino’s, maar dan in omgekeerde zin.
Maar dat verklaart dan weer niet hoe een ENSO-neutraal jaar (2014) warmer kan zijn dan een Super El Niño jaar (1998). Al helemaal niet als je alle andere factoren meerekent.
“Al helemaal niet als je alle andere factoren meerekent” En jij kent al die factoren? Wat waren de factoren die er voor zorgden dat tussen 1910 en 1940 de dampkring even snel opwarmde als tussen 1996 en 1998?
correctie: tussen 1976 en 1998
Mijn kennis reikt niet zo ver, Chris, maar ik weet wel dat op dit moment 2014 zeer waarschijnlijk het warmste of op één na warmste jaar ooit gemeten gaat worden, terwijl er geen El Niño is geweest dit jaar, de zon relatief erg inactief is /kwam er geen Maunder/Dalton Minimum aan?), de AMO/PDO negatief zijn (misschien dat de PDO weer aan het flippen is), de temperaturen in het Noordpoolgebied niet goed gemeten worden (terwijl daar de opwarming veel sneller verloopt dan elders op Aarde), en China en India als een malle aerosolen in de lucht aan het pompen zijn. Maar… Lees verder »
@Chris en Neven – het is onwaarschijnlijk dat alleen de extreme El Nino of Nina events het klimaat beïnvloeden omdat het hele ENSO signaal vrij goed in de temperatuurreeksen te zien is als lineaire component. In het globale signaal wordt dat in een flink aantal publicaties genoemd, bijvoorbeeld van Lean (2010) en ook Lewis en Curry (2014) houden er rekening mee. Ook de sterkte van de zonneactiviteit is zichtbaar in dat signaal. Ik heb ze al eens voor GISS laten zien hier in deze draad . @Frans Dijkstra – de wijze waarop je communiceert is moeizaam – je gaat vrijwel… Lees verder »
Och, verkeerde wordpress boxje slokt soms een < op.
“formuleer je een nulhypothese H0: trend0. Met een test probeer je “beyond any reasonable doubt”” –> moet zijn
formuleer je een nulhypothese H0: trend kleiner dan 0 en een alternatieve hypothese H1: trend groter dan 0
Jan: je schrijft: “het is onwaarschijnlijk dat alleen de extreme El Nino of Nina events het klimaat beïnvloeden” Daar ben ik het helemaal mee eens, maar dat beweerde ik ook niet. Er zijn talloze factoren die het klimaat beinvloeden (ook minder extreme El Ninos en La Ninas) en CO2 is daar wellicht één van. Het IPCC geeft toe dat bij de eerste periode van opwarming (1910-1940) natuurlijke factoren een overheersende rol speelden zonder te weten welke natuurlijke factoren dat waren. Dat het IPCC de tweede korte (22 jaar) periode van opwarming met grote zekerheid bijna volledig toeschrijft aan de uitstoot… Lees verder »
In een poging deze discussie in een wat grotere (geofysische) context te plaatsen wijs ik alle discussianten graag op de KNMI ECA website. http://eca.knmi.nl/ ECA (eigenlijk ECA&D) staat voor European Climate Assessment & Dataset en is een bijzonder rijke bron aan Europese meteorologische informatie, waaronder veel weerextremen, indices en allerlei statistiek, inclusief een wat mij betreft heel gebruiksvriendelijk visualisatie-tool. Het biedt een ruimtelijke context voor waar en wanneer allerlei weerfenomen wel of niet veranderd zijn, hoe groot die verandering is met een bijbehorende statistische significantie. Voordeel van ECA is verder dat er uniforme homogenisatiemethodieken gebruikt zijn en dat alles gedocumenteerd… Lees verder »
@chris: de periode van 22 jaar aan het eind van de eeuw is gelijk aan 2 (actieve) zonnecycli van 11 jaar. Van 1910-1943 precies 33=3*11 jaar oftewel 3 (actieve*) cycli.
*) via gecorrigeerde cijfers van Svalgaard. Na 1945 is de meetmethode namelijk veranderd.
Sorry Wim, maar ik kan niet accepteren dat de zonnecycli zo’n dominante invloed hebbenop ons klimaat, tenzij een duidelijk mechanisme kan worden aangetoond.