Mijn ‘fifteen minutes of fame’

Mijn spreekwoordelijke 15 minutes of fame duurden vorige week vrijdag in het NOS Journaal (het item begint op 21:05 en loopt tot 23:41) … 13 seconden! Uiteraard ben ik blij dat ik het Journaal gehaald heb. Maar nee, ik was minder blij met het citaat dat ze uit de pak en beet 20 minuten opname hebben gehaald.

Zodra je kritiek hebt op het IPCC is de eerste vraag die journalisten stellen altijd meteen iets van “maar waarom zou het IPCC ons niet eerlijk voorlichten?” Dat is een hele goede vraag, maar ook een heel moeilijk te beantwoorden vraag en een vraag die uitgebreid historisch onderzoek vereist van een journalist of wetenschapper die liefst langere tijd ‘embedded’ is geweest in IPCC-kringen. Het boek van Rupert Darwall, The Age of Global Warming, probeert deze kwestie vanuit maatschappelijk perspectief aan te vliegen en hij komt een heel eind zou ik zeggen, maar ook hij kan nog niet volledig zijn vinger leggen op wat er zich achter de schermen van het IPCC heeft afgespeeld.

Hoe dan ook, in de 13 seconden die ik kreeg op het NOS Journaal lieten ze mij ingaan op de vraag of de belangen inmiddels niet heel groot zijn. Ik schrijf het hieronder even uit:

Verslaggever Edwin van den Berg: “De temperatuur stijgt dus door maar minder snel dan gedacht en juist dat voedt de kritiek dat de klimaatwetenschap het probleem overdrijft en dat de belangen inmiddels te groot zijn…”

Marcel Crok: “En ook op politiek vlak is er natuurlijk zoveel aandacht, het staat internationaal zo hoog op de agenda, dat het lastig is om een draai te maken, om nu langzamerhand te gaan erkennen dat het misschien wel meevalt.”

Van den Berg: “En die discussie zal met de nieuwe klimaatcijfers voorlopig niet stoppen.”

Mijn opmerking “om nu langzamerhand te gaan erkennen dat het misschien wel meevalt” komt volkomen uit de lucht vallen en kan door geen enkele kijker begrepen zijn. De opmerking heeft te maken met de aanzienlijk lagere schattingen voor klimaatgevoeligheid die het laatste jaar gepubliceerd zijn.  

RTL Nieuws
In RTL Nieuws (start 10:00) om half acht kreeg ik zo’n tien seconden de tijd om mijn punt te maken.

“Dan zie je ook al dat de klimaatmodellen waarop het IPCC-rapport sterk leunt dat die flink uit de pas beginnen te lopen met het werkelijke klimaat, modellen warmen veel sterker op dan het klimaat hier buiten.”

Dit is al iets duidelijker dan bij het NOS Journaal maar nog altijd veel te kort natuurlijk voor de kijker om er chocola van te kunnen maken. Zo zien we weer eens dat een complex onderwerp als klimaat nauwelijks geschikt is voor het medium tv, zeker niet als er zo weinig spreektijd beschikbaar is.

Beide programma’s deden overigens naar eer en geweten hun werk. Met Heleen Ekker van de NOS had ik uitgebreide voorgesprekken waarin ik mijn punten verduidelijkte. De verslaggever had die ook meegekregen en heeft ze ook op band staan. Hester Boer deed het voorgesprek bij RTL Nieuws en verslaggever Pepijn Crone was zeker geïnteresseerd in mijn verhaal. Maar ja, klimaat leeft niet meer you know en in twee minuten moeten zij het hele item afronden.

Punten
Wat waren nou de punten die ik maakte in beide interviews?

1) IPCC laat na ons het goede nieuws te brengen, namelijk dat klimaatgevoeligheid waarschijnlijk aanzienlijk lager is dan de klimaatwetenschap sinds jaar en dag denkt.

2) Klimaatmodellen kunnen niet alleen de stagnatie van de laatste 15 jaar niet (goed) simuleren, ze geven gemiddeld ook al 50% meer opwarming over de laatste dertig jaar. Modellen en werkelijkheid lopen steeds verder uit de pas.

3) Het IPCC zat met een gigantisch dilemma in de laatste fase van AR5 en in Stockholm: erkennen dat klimaatgevoeligheid aanzienlijk lager is dan de klimaatmodellen zou beleidsmakers erop attent maken dat de projecties van de modellen in feite al achterhaald zijn. Alle toekomstverwachtingen zijn grotendeels gebaseerd op deze ’te gevoelige’ modellen, inclusief de hogere verwachtingen voor de zeespiegelstijging.

4) Dit dilemma was onoplosbaar in Stockholm en het IPCC besloot om voor het eerst in haar geschiedenis maar geen beste schatting voor klimaatgevoeligheid te geven.