Richard Tol publiceerde eerder deze week een opiniestuk in NRC. Met zijn toestemming plaats ik het hier.
Energieakkoord is log tienjarenplan met subsidies voor bevriende ondernemers
Het Energieakkoord is op hoofdlijnen rond. De details laten nog even op zich wachten. Het is daarom moeilijk in te schatten wat er nu eigenlijk precies is afgesproken, of wat de gevolgen zijn. Dat is fijn. De komende paar maanden kunnen we net doen alsof het Energieakkoord ons allemaal een beetje rijker zal maken, dat het milieu gespaard zal worden, en de werkgelegenheid bevordert.
De sociale partners in de Sociaal-Economische Raad hebben afgesproken dat Nederland klimaatneutraal moet zijn in 2050. Zo’n lange-termijn doelstelling zou zekerheid scheppen voor investeerders en uitvinders zonder wie een energieomwenteling onmogelijk is. Tegelijkertijd ondermijnt het Energieakkoord deze zekerheid door de doelstelling voor hernieuwbare energieopwekking te verschuiven van 2020 naar 2023. De doelstelling voor 2050 kan dus net zo makkelijk verschoven worden. Het Energieakkoord neemt nu alvast een slag om de arm: Klimaatneutraal in 2050 MITS er een internationale markt voor uitstootrechten is. Het valt nog te bezien of het huidige Europese stelsel van emissiehandel de komende paar jaar overleeft.
Het Energieakkoord kenmerkt zich door regelzucht. Er zijn afspraken gemaakt over energiebesparing in huishoudens en bedrijven, over oude kolencentrales en nieuwe, over het bijstoken van biomassa, over windmolens op zee en op land, en over zonne-energie. Je zou er haast van denken dat Nederland een centrale gestuurde economie is. Dat is natuurlijk niet zo. In de voormalige Sovjet Unie werden er Vijfjarenplannen gemaakt. Het Energieakkoord is een Tienjarenplan.
Subsidies zijn het belangrijkste sturingsmiddel in het Energieakkoord. Dat is een probleem, ook als we net doen alsof er geen begrotingstekort is. Subsidies werken verslavend, en verzwakken op de lange duur de gezondheid van het bedrijfsleven. Subsidies kunnen makkelijk misbruikt worden door politici en ambtenaren om gunsten uit te delen aan bevriende ondernemers. Subsidies verlagen de kosten van energie, waardoor er meer verbruikt wordt en de uitstoot van koolstofdioxide stijgt.
De Sociaal-Economische Raad (SER) heeft nog geen studie gepubliceerd die de economische gevolgen van het Energieakkoord inschat. In de berichtgeving naar de pers benadrukt de SER de positieve effecten voor de economie. De nieuwe doelstellingen zouden de economie stimuleren, en het verlaten van de eerdere doelstellingen zouden de economie ook stimuleren. De SER heeft daarmee een nieuwe methode ontdekt om snel rijk te worden: Een doelstelling aannemen en weer verlaten, aannemen en verlaten, aannemen en …
De FNV hoopt op 15.000 nieuwe banen, met name in de bouw. Het vervangen van verwarmingsinstallaties en het isoleren van gebouwen is inderdaad zeer arbeidsintensief. Als dat echter gefinancierd wordt met subsidies (dat wil zeggen, hogere belastingen) en hogere energieprijzen – en dat is wat het Energieakkoord voorstaat – dan worden er meer banen vernietigd dan geschapen. Landen die veel belasting heffen en veel subsidies uitdelen groeien niet sneller maar langzamer.
Het Energieakkoord neemt ook een element van het Britse Green Deal over: Huishoudens kunnen geld lenen van de energiebedrijven om te investeren in energiebesparing en hernieuwbare energie. Het terugbetalen (plus rente) wordt verrekend in de energierekening. Energiebedrijven worden dus gedwongen tot bankieren, hoewel het onduidelijk is dat ze daar goed in zouden zijn. De ervaring in het Verenigd Koninkrijk leert dat mensen niet graag geld lenen van hun energiebedrijf.
Het klimaat wordt ook niet beter van het Energieakkoord. De uitstoot van broeikasgassen in Nederland is te klein om een meetbare invloed te hebben op het wereldklimaat. Het zou natuurlijk kunnen dat een Nederlandse uitvinding de Chinezen en Indiërs er toe verleidt minder druk op het milieu te leggen. Het Energieakkoord zet echter in op bestaande technologie, die elders uitgevonden is. Het gekozen beleid kan beter geen navolging genieten in andere landen.
Kan het beter? Een Energieakkoord met afspraken per energiebron en industrie is helemaal niet nodig. Huishoudens en bedrijven kunnen beter zelf besluiten hoeveel en wat voor energie ze gebruiken. Subsidies kunnen beter afgeschaft worden. Dan kunnen de belastingen omlaag en wordt er minder vriendjespolitiek bedreven. In plaats daarvan moet de overheid een belasting heffen op koolstof en andere ongewenste bijeffecten van energiegebruik – en voor de rest niets doen aan klimaat- en milieubeleid.
Richard Tol doceert klimaateconomie aan de University of Sussex en de Vrije Universiteit Amsterdam.
Als de Nederlandse uitstoot te klein is om een meetbare invloed te hebben op het wereldklimaat waarom zou je dan het middels belastingverlaging teruggeven geld (of liever: minder afgepakte geld) toch weer afpakken d.m.v. een koolstofbelasting? Nog even afgezien van de vraag of minder uitstoot inderdaad gewenst is. Klimaat en milieu lopen hier weer door elkaar en voor zover ik weet heeft CO2 geen of nauwelijks negatieve invloed op het eerste en positieve op het tweede; maar dan moet je wel van groen houden natuurlijk. Iets eerder merkt Tol op “Subsidies verlagen de kosten van energie, waardoor er meer verbruikt… Lees verder »
Waarom wordt aardgas en elektriciteit als luxe beschouwd en brood niet?
Waarom moeten wij (de armen van de 21e eeuw) nu betalen voor de mogelijke problemen van de puissant rijken van (10 x zo rijk) van 2100?
Wat zou de PvdA vinden als een belastingmaatregel werd voorgesteld om de vogelaarwijken te laten betalen voor problemen in Blaricum?
Het land zou te klein zijn.
Simpel: we worden weer opgelicht door Den Haag. Tijd voor verkiezingen!
Het tijdschrift schreef laatst over een studie die 45.000 miljard EUR klimaatschade voorspelde in de komende 10 jaar, door methaan uit smeltende hydraten, tgv opwarming van het klimaat en vooral de poolzee. De Guardian schreef vervolgens 6 argumenten die de fans hier maar eens goed moeten lezen, ook zij zullen een flink deel van die 7000 EUR per persoon moeten betalen. Dat geld is beter besteed aan een eigen stukje windpark, of betere spouwmuur isolatie, of een elektrische auto, dan aan medische kosten tgv de klimaat verandering. http://www.theguardian.com/environment/earth-insight/2013/aug/05/7-facts-need-to-know-arctic-methane-time-bomb Natuurlijk is het goed de energie markt eerlijker te maken, door CO2… Lees verder »
Een elektrische auto rijdt ook op aardgas Henk, De windmolen is 17e eeuwse technologie, die werd aan de kant gezet voor betrouwbare stoommachines.
Windmolens zijn vogel- en vleermuisgehaktmachines waar natuurorganistaties tegen moeten zijn.
De methaanspike in de arctis is science fiction, in een vergelijkbaar warme periode tijdens het eemien was er helemaal geen catastrofale methaanspike.